Review sách Biến Động – Jared Diamon

By Cuồng Review On May 19, 2022

Biến Động – Jared Diamon
Tác giả: jared diamond

Review sách:
BIẾN ĐỘNG – JARED DIAMOND: CÁC QUỐC GIA ỨNG PHÓ VỚI KHỦNG HOẢNG VÀ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO ?
“Trong tác phẩm mới nhất vừa ra mắt năm 2020 – Biến Động, Jared Diamond kể cho chúng ta câu chuyện các quốc gia đã vượt qua những biến cố lớn và hồi phục thành công như thế nào. Bằng vốn hiểu biết đa ngành, đa lĩnh vực kết hợp trải nghiệm cá nhân tại nhiều nền văn hóa trên thế giới, Jared Diamond khảo sát các hình mẫu là bảy quốc gia ở khắp các châu lục, phân tích quá trình họ gặp phải, đối mặt và vượt qua biến động lớn trong quá khứ. Theo Diamond, dù ở cấp độ cá nhân hay quốc gia, thậm chí toàn cầu, cơ chế ứng phó phổ biến và hiệu quả nhất vẫn là thay đổi có chọn lọc. Và như tác giả đã viết ở phần cuối sách, học hỏi từ lịch sử luôn cần thiết với bất kì đối tượng nào. Liệu lần này, chúng ta có thể rút ra bài học gì từ quá khứ để ứng phó với các biến động ở hiện tại và tương lai?”.

Cuốn sách này là sản phẩm của một dự án 6 năm tìm hiểu của Jared Diamond với sự hỗ trợ của cộng sự về các loạt biến động mạnh của 7 quốc gia tiêu biểu về cách họ đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng trong khoảng 200 năm trở lại đây, với một phong cách trình bày vô cùng tỉ mỉ, chi tiết theo đúng văn phong vừa kể chuyện vừa như nói về lịch sử.

Jared Diamond phân tích biến động đó dựa trên 12 yếu tố, từ đó xác định cái cách quốc gia thoả hiệp để vượt qua được biến động. Nhật Bản từ quốc gia cô lập với thế giới, hiểu biết về phương Tây với nền khoa học còn kém cỏi thế kỉ 19 họ khiêm tốn, nhẫn nại để học hỏi thế mà tại sao họ đã vươn mình tới nỗi hung hăng khiêu chiến với cả Mỹ, Anh, Liên Xô, Trung Quốc liền lúc ở thế kỉ 20 rồi lại ngậm ngùi thất bại? Rồi từ đó nhìn ra những biến động đang diễn ra ngày hôm nay, ở Mỹ là vấn đề suy giảm vốn xã hội của người dân, ở Nhật vấn đề già hoá dân số, tại sao rủi ro khủng bố gia tăng,….

Việc phân tích cực kỳ cụ thể, sâu sắc các biến động lớn của 7 quốc gia theo Jared Diamond đã hàm chứa rất nhiều ý tưởng về các biến động chung mà hầu như tất cả các quốc gia đang đối mặt trong đó có Việt Nam, và cung cấp một khung phân tích được thể hiện rất sinh động thông qua 7 quốc gia.
Phần Lan, Chile, Nhật Bản, Indonesia, Úc, Đức, Mỹ.

1. Đầu tiên chúng ta đến với đất nước Phần Lan, một đất nước nhỏ bé với trên 6 triệu dân. Tiếp giáp với nước Nga ở phía đông. Phần Lan trước đây là thuộc Nga, nghèo đói, lạc hậu, chiến tranh liên miên, luôn bị nước Nga dòm ngó. Nhưng ngày nay họ đã trở thành một quốc gia độc lập và có sự tự chủ. Đâu là nguyên nhân? Họ đã trải qua những biến động gì và xử lý biến động ra sao? Giải quyết vấn đề nước Nga như thế nào để có được kết quả này?

Muốn hiểu được vấn đề ta hãy ngược thời gian đến đầu thế kỷ XX khi Phần Lan xảy ra cuộc nội chiến đẫm máu. Số người chết trong cuộc chiến này nếu tính theo phần trăm dân số thì nó ở mức độ cao nhất trong các cuộc nội chiến. Chính những gì trải qua trong cuộc chiến đã làm cho Phần Lan có đường lối ngoại giao đúng đắn giúp cho đất nước tránh được tổn thất ở mức thấp nhất, bên cạnh đó không thể không kể đến những tướng lĩnh xuất sắc đã lãnh đạo binh sĩ của mình chiến đấu chống lại một đội quân hùng mạnh đông hơn rất nhiều lần để bảo vệ thành công đất nước. Nhưng sau chiến tranh người Phần Lan vẫn có một chính sách đối với nước Nga. Điều này thể hiện rõ ràng trong sự giải thích của tổng thống Kekkonen “nhiệm vụ cơ bản của chính sách đối ngoại Phần Lan và hòa hợp sự tồn tại của dân tộc với những mối quan tâm thống trị môi trường địa chính trị của Phần Lan là ngoại giao ngăn ngừa nhiệm vụ của nền ngoại giao này là cảm nhận được mối nguy cơ đang đến trước khi nó quá gần và đưa ra những giải pháp để tránh được mỗi khi tên này tốt hơn là theo cách thức càng ít vào trước rằng nó đã được thực hiện tốt”.

2. Nhật Bản thời Minh Trị: Là một nước nghèo nàn, lạc hậu Nhật Bản đã chống chọi như thế nào với làn sóng phương Tây và xử lý biến động này ra sao.
Rút kinh nghiệm từ Trung Hoa đã xử lý không tốt và đã phải nhận lấy những hậu quả không mong muốn. Nhật Bản ban đầu phản ứng dữ dội với làn sóng phương tây nhưng sau đó họ đã nhìn nhận ra vấn đề. Nước Nhật có những người lãnh đạo xuất chúng vào đúng thời điểm cần thiết. Minh Trị và những người của ông đã có những phương thức xuất sắc, cải cách sâu rộng đến hầu hết mọi phương diện của đời sống một cách có chọn lọc.

Đơn cử như về Quân đội những người lãnh đạo chọn Lục Quân theo mẫu người Đức , Hải quân theo khuôn hải quân Anh; chấm dứt chế độ phong kiến, xây dựng một nhà nước pháp quyền theo đường đối phương Tây. Cùng với đó là sự mạnh mẽ về nội tâm của người Nhật Bản sẵn sàng hi sinh mạng sống chống lại những thế lực vượt trội ngoài

3.Chi Lê: Là một nước có truyền thống dân chủ ôn hòa song Chile đã phải trải qua một giai đoạn biến động đẫm máu trong lịch sử bởi cai trị của một kẻ tàn nhẫn, độc ác.
Trước ảnh hưởng của chủ nghĩa mác-xít với người lãnh đạo là Alleda lên nắm quyền như một biến động thứ nhất dẫn đến cuộc đảo chính của Pinoche (biến động thứ hai ) biến động này như một cơn sóng thần nhấn chìm Chilê vào sự không ổn định. Tội ác của chính quyền quân sự lên đến đỉnh điểm với những bắt bớ giết hại người của đảng đối lập và thường dân lên đến con số khủng khiếp. Biến động hay này đã được xử lý bằng biện pháp phản kháng Hòa Bình. Pinoche đã bị hạ bệ bởi những người biểu tình ôn hòa nhưng sự bất ổn vẫn còn ở quốc gia này một thời gian dài

4.Đức: Nói về mức độ biến động Đức là một quốc gia có sự biến động dữ dội nhất. Quân đội Đức từng thống trị cả châu Âu rồi thất bại thảm hại ở cả chiến tranh thế giới 1 và Chiến tranh thế giới thứ 2. Điều này đã dẫn đến 1 hậu quả kinh khủng là dân thường bị trả thù bởi quân Đồng minh và người Nga vì sự tàn bạo của quân đội Đức ở Châu Âu.
Sau khi kinh tế đã khởi sắc , chính trị ổn định một lần nữa nước Đức lại rúng động vào năm 1968 . Cứ khoảng 20 năm gặp một biến động và phản ứng bùng phát dữ dội từ biến động đã khiến cho người Đức có kinh nghiệm xử lý khá thành công biến động.

Biến Động của Jared Diamond còn hàm chứa ý tưởng về việc cần thiết trong việc phân tích theo lịch sử để hiểu được sự vận động để phát triển với mỗi quốc gia, những vấn đề chung mà nhiều quốc gia trên thế giới đã đối mặt mà có thể học hỏi.

Những bài có thể bạn thích