Soạn bài Thứ tự kể trong văn tự sự
Bài tập
1. Bài tâp 1, trang 98 – 99, SGK.
2. Bài tập 2, trang 99, SGK.
3. Truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng được kể theo thứ tự nào ? Hãy liệt kê các sự việc theo thứ tự của truyện.
4. Truyện Cây bút thần được kể theo thứ tự nào ? Liên hệ với các truyện cổ tích khác, em có nhận xét gì về thứ tự kể và ngôi kể trong truyện cổ tích ?
5. Người ta đã tổng kết, văn bản tự sự phải tuân theo các thứ tự sau :
– Thứ tự thời gian trước, sau ;
– Thứ tự không gian, từ nơi này sang nơi khác ;
– Thứ tự nhân quả : sự việc này sinh ra sự việc kia ;
– Thứ tự liên tưởng : từ sự việc này, hôm nay mà nhớ đến sự việc khác, lúc khác.
Theo em thứ tự trên có đúng không ? Cho ví dụ.
Gợi ý làm bài
1. Đọc kĩ câu chuyện để thực hiện bài tập này.
Truyện này có được là do “tôi” có kỉ niệm với bạn, có trí nhớ tốt.
Nếu “tôi” hay quên, không nhớ chuyện gì, không có kỉ niệm nào, hẳn chuyện này sẽ không có.
2. Lập dàn bài để kể câu chuyện lần đầu em được đi chơi xa, xưng là “tôi” hoặc “em” (với nghĩa là người kể chuyện).
– Em có thể đã nhiều lần đi chơi xa, song lần đầu tiên được đi chơi xa như về quê, ra thành phố, đi du lịch,… hẳn là em rất xúc động và có nhiều kỉ niệm khó quên. Hãy chọn chuyến đi ấy để kể.
– Kể câu chuyện về mình thì phải dùng ngôi thứ nhất.
– Hãy kể em được đi chơi ở đâu (địa điểm), trong dịp nào (thời gian), ai đưa đi. Trong chuyến đi đó, em đã làm gì, thấy gì, gặp ai, có điều gì đáng nhớ, cảm tưởng chung của em là gì ?
– Ghi dàn ý ba phần : Mở bài, Thân bài, Kết bài. Phần Thân bài ghi các sự việc chính theo một thứ tự nhất định về thời gian, không gian.
3. Đọc lại truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng, hãy tính xem ông lão đánh cá gặp con cá vàng mấy lần. Những lần ấy có theo một thứ tự nào không ? Có thể xáo trộn thứ tự các cuộc gặp ấy được không ? Thử xáo trộn thứ tự các cuộc gặp xem có còn là truyện nữa không ? Vì sao ?
4. Đọc lại truyện Cây bút thần, sau đó hãy tự liệt kê các sự việc lần lượt xảy ra theo thứ tự trước, sau, rồi nhận xét.
5. Các thứ tự nêu trong bài tập là khái quát thứ tự trong văn bản tự sự, em hãy lấy ví dụ từ trong các bài văn đã học.