Một trong những đức tính tốt đẹp của mỗi người là khiêm tốn. Trẻ em, người lớn, người già, học trò, kẻ sĩ, người dân, kẻ làm quan, vị lãnh đạo… đều phải khiêm tốn, tu dưỡng đức tính khiêm tốn.
Khiêm tốn là có ỷ thức và thái độ đúng mức trong việc đánh giá bản thân, không tự mãn, tự kiêu, không tự cho mình là hơn người. Các biểu hiện của đức tính khiêm tốn: lời lẽ khiêm tốn, cử chỉ, hành động khiêm tốn, thái độ, cách ứng xử khiêm tốn, cách sống khiêm tốn,…
Người có nhân cách, có phẩm hạnh mới khiêm tốn. Người có học, có lòng tự trọng, có nhân cách văn hóa mới khiêm tốn. Trái với khiêm tốn là kiêu ngạo, kiêu căng, coi trời bằng vung, coi thường mọi người.
Có khiêm tốn mới biết học tập mọi người; không bao giờ giấu dốt, tự cho mình là giỏi, là hơn người. “Mục hạ vô nhân” là kiêu ngạo. Làm tướng, cầm binh mà kiêu ngạo là thất bại, sớm muộn cũng sẽ chết. Học trò mà không khiêm tốn học hỏi thì không bao giờ học giỏi, không thể trở nên tài ba lỗi lạc.
Cổ ngữ có câu nói về lòng khiêm tốn, cách sống khiêm tốn: “Tri vi tri, bất tri vi bất tri, thị tri dã” nghĩa là: Biết thì bảo là biết, không biết thì bảo là không biết, ấy mới gọi là biết.
Ông bà, cha mẹ vẫn nhắc nhở con cháu trong ứng xử khiêm tốn: “Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe”. “Con hát, mẹ khen hay”, “Mẹ hát, con khen hay”, cái gì cũng tự cho mình là “nhất thiên hạ”, “nhất thế giới” thì không phải là khiêm tốn rồi!
Con người khiêm tốn biết sống mực thước, kín đáo, hợp lí, hợp lẽ, không phô phang, khoe khoang, không xa hoa, lãng phí; không khoe đức, khoe tài, khoe công… “Bác học cũng phải học” là cách sống khiêm tốn.
Bác Hồ dạy thiếu nhi: “Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”. Bài học khiêm tốn ấy cho ta sức mạnh, tạo nên tiềm lực, tiềm năng để bước vào đời.
Khiêm tổn nhưng không tự ti, cũng không tự mãn. Người khiêm tốn sẽ được anh em, bè bạn quý trọng.