– Khái quát vị trí và nội dung đoạn trích Uy-lít-xơ trở về: Thuộc khúc ca thứ 23, kể lại cuộc gặp gỡ, sum họp đầy thử thách nhưng cũng vô cùng hạnh phúc của hai vợ chồng Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp.

II. Thân bài

1. Sự trở về của Uy-lít-xơ trong bộ dạng kẻ hành khất.

a. Lời thông báo và thuyết phục của nhũ mẫu Ơ-ri-clê.

– Nhũ mẫu Ơ-ri-clê:

+ Hí hửng, reo cười thông báo về sự xuât hiện của Uy-lít-xơ

+ Thuyết phục nàng Pê-nê-lốp bằng bí mật vết sẹo ở chân Uy-lít-xơ

+ Lấy tính mạng ra để đánh cược với Pê-nê-lốp

→ Niềm vui mừng của người đầy tớ trung thành khi thấy chủ nhân trở về.

– Pê-nê-lốp:

+ Nửa tin nửa ngờ, cho rằng đó là một vị thần đã đến để giết bọn cầu hôn, còn Uy-lít-xơ đã chết.

+ Tỏ ra hoài nghi: Dù có sáng suốt đến đâu cũng không hiểu được hết ý định của thần linh bất tử.

→ Pê-nê-lốp thận trọng trong từng suy nghĩ.

b. Uy-lít-xơ trong bộ dạng kẻ hành khất.

– Pê-nê-lốp:

+ Lòng phân vân: Không biết nên đứng xa hỏi chuyện hay lại gần ôm lấy chồng mà hôn, khi thì đăm đăm âu yếm nhìn chồng lúc lại không nhận ra chồng trong bộ quần áo rách mướp.

+ Ngồi lặng thinh trên ghế hồi lâu.

→ Pê-nê-lốp rất thận trọng trong khi lòng cực kì xúc động.

– Uy-lít-xơ: Chờ đợi xem người vợ cao quý sẽ nói gì với mình.

→ Hồi hộp, mong chờ khoảnh khắc đoàn tụ

c. Lời trách móc của Tê-lê-mác

– Tê-lê-mác:

+ Ngay lập tức nhận cha

+ Trách móc mẹ tàn nhẫn, độc ác

+ Nghi ngờ sự sắt đá, cứng rắn của mẹ

→ Khát khao được đoàn tụ gia đình, trong sáng, hồn nhiên chưa hiểu hết được nỗi niềm sâu sa của mẹ

– Pê-nê-lốp

+ Thận trọng đáp lại lời con, bày tỏ sự kinh ngạc, phân vân của mình.

+ Tin chắc về sự đoàn tụ của gia đình bằng những dấu hiêu riêng.

→ Nàng thận trọng và luôn có niềm tin về hạnh phúc, đoàn tụ

– Uy-lít-xơ:

+ Mặc cảm về ngoại hình hiện tại: Hiện giờ cha còn bẩn thỉu, rách rưới nên mẹ con khinh ta.

+ Có niềm tin chắc chắn hai vợ chồng sẽ nhận ra nhau.

→ Uy-lít-xơ cao quý, nhẫn nại

2. Thử thách và đoàn tụ.

a. Cuộc đấu trí giữa Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp

– Lời thử thách:

+ Pê-nê-lốp ngầm ngỏ ý thử thách với Uy-lít-xơ qua lời nói với con: Cha mẹ sẽ nhận được nhau một cách dễ dàng bởi cha mẹ có những dấu hiệu riêng chỉ hai người biết

+ Uy-lít-xơ chấp nhận lời thử thách ấy: Nghe nàng nói vậy, Uy-lit-xơ cao quý và nhẫn nại mỉm cười.

→ Sự tế nhị, khéo léo, thông minh của cả Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp

– Quá trình thử thách

+ Pê-nê-lốp: Sai người khiêng giường, bắt đầu thử thách.

+ Uy-lít-xơ miêu tả tỉ mỉ, cặn kẽ chiếc giường, giải mã bí mật của nó, thuyết phục hoàn toàn Pê-nê-lốp

→ Sự thông minh, khôn khéo của Pê-nê-lốp và sự nhạy bén của Uy-lít-xơ

– Ý nghiã biểu tượng của chiếc giường cưới:

+ Chứa đựng những bí mật, dấu hiệu riêng chỉ hai người biết.

+ Là phép thử để chứng minh thân phận vị khách và làm dịu đi kịch tính trong cảnh sum họp.

+ Gợi lại kỉ niệm tình yêu, hạnh phúc của hai người

+ Biểu tượng của sự thủy chung trong tình nghĩa vợ chồng.

b. Cảnh sum họp.

– Pê-nê-lốp:

+ Bủn rủn chân tay, nước mắt chan hòa, ôm lấy cổ chồng

+ Giải thích, phân trần với chồng về thái độ lạnh lùng của mình

+ Nàng nhìn chồng không chán mắt, ôm cổ chồng không nỡ buông rời.

– Uy-lít-xơ

+ Ôm lấy người vợ thân yêu, thủy chung

+ Xúc động khóc nước mắt dầm dề.

→ Cảm sum họp vô cùng cảm động, thể hiện tình yêu chân thành, thủy chung, sâu nặng của vợ chồng Uy-lít-xơ.

3. Nghệ thuật

– Miêu tả tâm lí nhân vật cụ thể, chi tiết qua hành động, ngôn ngữ

– Khắc họa những mâu thuẫn, xung đột

– Ngôn ngữ trong sáng, giọng kể chậm rãi

– Sử dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, đối lập

– Sử dụng các định ngữ: “Uy-lít-xơ cao quý”, “Pê-nê-lốp thận trọng” là cách dùng từ đặc trưng của thể loại sử thi

III. Kết bài

– Khái quát nội dung và nghệ thuật của đoạn trích

– Mở rộng: Thông qua đoạn trích, khẳng định vẻ đẹp, trí tuệ của con người Hi Lạp cổ đại, làm rõ giá trị hạnh phúc gia đình thời kì ấy.