Đề bài: Dàn ý Phân tích tiếng cười trong truyện Tam đại con gà
Dàn ý mẫu
I. Mở bài
– Giới thiệu khái quát về thể loại truyện cười: Là sản phẩm của khối óc hài hước và là vũ khí đấu tranh hữu dụng của nhân dân ta.
– Giới thiệu về truyện Tam đại con gà: Là truyện cười trào phúng, dùng tiếng cười để phê phán bản chất dốt nát nhưng lại thích khoe chữ của thầy đồ.
II. Thân bài
1. Cách giới thiệu nhân vật
– Một anh chàng dốt nát nhưng đi đâu cũng lên mặt văn hay chữ tốt
– Có người tưởng anh ta hay chữ mời về làm thầy.
→ Mâu thuẫn trái tự nhiên, dốt nát, khoe khoang nhưng được làm thầy. Tiếng cười bật ra.
2. Hành động gây cười.
– Đi dạy học, thấy mặt chữ nhiều nét, không biết chữ gì, lại bị học trò hỏi gấp, thầy cuống nói liều.
– Bảo học trò đọc khẽ vì sợ sai, thận trọng để giấu dốt
– Khấn đài âm dương để thổ công giúp đỡ.
– Nhận được cả ba đài của thổ công, thầy đắc chí bệ vệ ngồi trên giường bảo học trò gân cổ đọc to
→ Tiếng cười bật ra từ sự ngu dốt lại mê tín của thầy. Thầy coi chuyện dạy học như một cuộc đánh bạc cầu may. Thầy còn tự đắc chí, khoe khoang về những hành động ngốc nghếch của mình.
→ Phê phán sự ngu dốt nhưng lại giấu dốt của thầy đồ.
3. Lời nói gây cười.
– Thầy giảng về chữ “kê” – đây là kiến thức rất cơ bản của người học chữ Nho. Nhưng thầy đồ lại giảng chữ “kê” nghĩa là “dủ dỉ là con dù dì”: tối nghĩa, vô nghĩa.
→ Lời giải thích của thầy đem lại tiếng cười cho người đọc. Thầy là một kẻ dốt nát nhưng lại biết che đậy cái dốt ấy.
– Khi bị người nhà học trò phát hiện lại thầm nghĩ “mình đã dốt, thổ công nhà nó còn dốt hơn mình”
→ Lời tự nhủ vô cùng hài hước, biết mình sai, ngu dốt nhưng không chịu thừa nhận.
– Lời ngụy biện của thầy: Dạy cho cháu biết đến tận tam đại con gà, “Dù dì là chị con công, con công là ông con gà”. Lấy ý từ bài đồng dao “lúa ngô là cô đậu nành, đậu nành là anh dưa chuột, dưa chuột là ruột dưa gang, dưa gang là nàng dưa hấu” để gỡ bí, lí sự cùn.
→ Tiếng cười cất lên từ lời giải thích vô căn cứ, láu cá của thầy
→ Qua đó cho thấy sự sảo biện, ma lanh ngoan cố, láu của ông thầy đồ.
⇒ Tiếng cười cất lên từ hành động và lời nói của thầy đồ có sự tăng tiến bởi mức độ phi lí của lời nói và hành động của nhân vật ngày càng cao.
⇒ Thầy đồ bộc lộ bản chất của một kẻ ngu dốt, sĩ diện, huênh hoang, láu cá.
4. Ý nghĩa của tiếng cười.
– Phê phán những kẻ ngu dốt nhưng lại thích khoe khoang.
– Phê phán hiện thực xã hội: Kẻ dốt làm thầy
– Khuyên mọi người không nên giấu dốt mà hãy mạnh dạn học hỏi
5. Nghệ thuật
– Dùng ngôn ngữ và hành động của nhân vật để tạo tiếng cười
– Xây dựng các mâu thuẫn trong những tình huống truyện
– Cách kể chuyện tự nhiên, vào bài và kết thúc đều tạo ấn tượng bất ngờ
– Ngôn ngữ giản dị, có cả vần nhịp trong lời nói của nhân vật
III. Kết bài
– Khái quát lại nội dung và nghệ thuật xây dựng những tiếng cuời trong câu chuyện tam đai con gà.
– Thể hiện suy nghĩ của bản thân về những tiếng cười ấy: Tiếng cười trong truyện vừa đem lại những cảm giác sảng khoái, vừa là những bài học để mỗi người phải tự ngẫm lại, tự suy nghĩ.