Tác phấm “Truyện Kều” của đại thi hào Nguyễn Du mang giá trị hiện thực và nhân đạo to lớn.
Tác phẩm đã dựng lên một bức tranh xã hội rộng lớn phản ánh tình trạng xã hội đương thời. Trong đó, nhà thơ đã lên án, tố cáo những thế lực chà đạp lên quyền được sống, quyền được hạnh phúc của con người. Đó là sức mạnh đen tối của đồng tiền phi nghĩa, nó đã trở thành kẻ đồng lõa với lòng tham, sự bất công và cái ác. Vì tham tiền mà thằng bán tơ vu khống Vương ông; vì tham tiền mà Mã Giám Sinh, Tú Bà, Bạc Bà, Bạc Hạnh… đã dựng lên cả một hệ thống nhà chứa; vì tham tiến mà sinh ra những kẻ phản trắc, nhẫn tâm như Sở Khanh, Ưng, Khuyển,… Đó là chê độ nhà chứa được dung túng đã giam cầm, lừa lọc con người, đặc biệt là người phụ nữ. Biết bao người con gái đã bị chôn vùi tuổi thanh xuân chôn lầu xanh nhơ nhớp ấy mà Đạm Tiên và Thuý Kiều là những sô phận tiêu biểu. Giá trị hiện thực của tác phẩm còn thế hiện ở việc tó’ cáo sự thối nát của chính quyền phong kiến mà đại diện là Hồ Tôn Hiến cùng bè lũ sai nha,… Chúng chẳng những tàn bạo, lật lọng, tham lam mà còn là một phường phản trắc, dâm ô.
Không dừng lại ở đó, điều khiến tác phẩm đi xa hơn trong lịch sử văn học và trong đời sống nhắn dân chính là giá trị nhân đạo, đây là giá trị nổi bật nhất của tác phẩm. Giá trị nhân đạo của “Truyện Kiều” được thể hiện ỏ nhiều phương diện thông qua nhân vật chính của tác phẩm là người con gái tài hoa bạc mệnh Vương Thuý Kiều. Tác phâm đã thế hiện niềm đồng cảm sâu sắc với sô phận bất hạnh của con người, đặc biệt là người phụ nữ. Trong xã hội xưa, thân phận của họ bọt bèo, rẻ rúng. Họ luôn là đối tượng để những kẻ tham lam, tàn bạo lợi dụng, lừa lọc. Thuý Kiều, dẫu là một người con gái tài sắc nhưng cũng không được trân trọng, nâng niu mà bị lừa vào lầu xanh, bị đối xử tàn bạo bị “vùi hoa giập liễu”,… Bên cạnh đó, tác giả đã hết sức trân trọng những vẻ đẹp của con người. Đó là chàng Kim Trọng rất mực chung tình, là Từ Hải anh hùng cái thế,… Và đặc biệt là người con gái Vương Thuý Kiều chẳng những xinh đẹp, tài hoa mà còn vô cùng hiếu nghĩa, tiết hạnh. Tác phẩm đồng thời cũng bày tỏ lòng tin ở hạnh phúc của con người, cái ác sẽ bị trừng phạt, người ngay sẽ được hưởng yên bình, hạnh phúc.
Với những giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc, “Truyện Kiều” của Nguyễn Du xứng đáng là kiệt tác cùa văn học nước nhà, là nơi lưu giữ “quốc hồn”, “quốc tuý” của dân tộc Việt Nam.