Trong cuộc sống, một trong những bí quyết giúp chúng ta thành công là nghị lực. Trên đường đời chúng ta đâu chỉ có hoa thơm cỏ lạ, mà nó cũng lắm chông gai. Để vượt qua mọi khó khăn, gian khổ trong cuộc đời chúng ta phải có ý chí vươn lên. Không có khó khăn thử thách thì làm sao biết có nghị lực. Bởi thế tục ngữ có câu:
“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”.
“Lửa” và “vàng” là những hình ảnh thân thuộc với cuộc sống con người. Muốn xem tuổi vàng thì phải dùng đêh lửa. Muốn biết vàng xấu hay tốt thì phải đưa vàng lên ngọn lửa, lửa càng cao độ thì tuổi vàng càng rõ. Vậy không có lửa thì không biết giá trị của vàng, lửa thật có ích đỗi với việc thử vàng. Vàng thật quý nhưng không có lửa thì con người sẽ không dám tin rằng là vàng quý.
Con người cũng vậy, trước khó khăn mới biết được sức mình, nguy hiểm mà vẫn tiến lên mới biết mình có nghị lực, tài năng. Có tài năng nhưng không có nghị lực thì cũng khó làm nên việc lớn, có tài mà sợ khổ thì không dễ gì đến đích, không dễ gì gặt hái thành công. Tài năng và nghị lực phải đi đôi. Có nghị lực là không lùi bước trước gian nan. Gian nan tôi luyện nghị lực của mình. Gian nan vất vả là thước đo ý chí và nghị lực của con người. Trong học tập, nếu ta gặp những bài toán khó mà nản lòng, không quyết tâm tìm cách giải mà nhờ người khác giải thay hoặc bỏ cuộc thì làm sao ta có kinh nghiệm giải toán, và chắc chắn rằng ta sẽ không giỏi toán. Liệu rằng mình có đem lại kết quả như mong ước hay không? Chính bài toán khó đó là gian nan để thử sức người học. Người học phải kiên trì, tìm mọi con đường để đi tới đích, dù chông gai, dù khó khăn nhưng rất có ích cho ta. Vậy gian nan chính là cái khó, cái khổ, cái trắc trở trong cuộc đời mà chỉ có ý chí, nghị lực mới vượt qua được, vượt qua được chính là không sợ gian nan. Đó chính là ý chí, nghị lực và tài năng mà con người khẳng định được, và đây chính là cái “sức” mà tục ngữ đã nói đến.
Thật vậy, cuộc đời con người là một cuộc đấu tranh bất tận, đấu tranh chống cái ác, cái xấu, chống thiên tai, chống ngoại xâm, chống cái đói nghèo, lạc hậu… nên tài nghệ là quan trọng nhưng phải cần có nghị lực. Không có đấu tranh thì ý chí con người sẽ không tồn tại. Vì thế gian nan là chuyên bình thường của cuộc đời, cuộc đời không thể mãi có thảm đỏ, hoa tươi, bao giờ cũng có khó khăn, vướng mắc của cuộc sống. Quan trọng là phải biết dùng sức để vượt qua gian nan chính là sức lực, tài năng. Gian nan là thước đo chính xác nhất về ý chí của con người.
Tóm lại, câu tục ngữ là lời khuyên sâu sắc giúp con người thấy được giá trị của nghị lực và tài năng. Không có bản lĩnh thì làm sao có thể làm chủ cuộc đời, đạt đến đỉnh cao của tương lai tươi sáng. Bản lĩnh – tài năng sẽ chiến thắng mọi vấn đề trắc trở trong học tập cũng như trong cuộc sống của con người.