Soạn bài Bến quê – Ngắn gọn nhất
Câu 1. Nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn này ở vào một cảnh ngộ éo le, ngặt nghèo trong những ngày cuối đời mình.
– Là một người từng đi khắp mọi nơi trên Trái Đất có thể nói là không thiếu một xó xỉnh nào, nhưng về cuối đời, Nhĩ lại bị buộc chặt vào giường bệnh bời một căn bệnh quái ác khiến anh gần như bị liệt toàn thân và sự sống của anh đã gần cạn kiệt. Anh không thể nào tự mình dịch chuyển được dù chỉ là nửa người trên giường bệnh. Cũng chính lúc này đây, Nhĩ mới phát ra cái bãi bồi màu mỡ ngay bên kia sông, nơi bến quê thân thuộc đó, vẻ đẹp bình dị mà hết sức quyến rũ.
– Xây dựng tình huống ấy, Nguyễn Minh Châu nhằm phát hiện những luật của đời sống và chiêm nghiệm triết lí về cuộc đời con người.
– Qua những suy ngẫm của nhân vật Nhĩ, tác giả còn muốn mang đên người đọc một nội dung triết lí nữa: “con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình”.
Câu 2.
– Trước mắt anh là một không gian có chiều sâu, rộng từ những bông bằng lăng ngay phía ngoài cửa sổ đến con sông Hồng với màu đỏ nhạt đã vào thu, vòm trời và bãi bồi bên kia sông.
– Vẻ đẹp đó chỉ có thể cảm nhận được bằng những cảm xúc tinh tế. Những cảnh sắc đó vốn quen thuộc gần gũi, nhưng giờ đây lại như rất mới mẻ với Nhĩ, như thể lần đẩu tiên anh mới được gặp.
– Nhĩ khao khát được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Đó là một khao khát vô vọng vì lúc này đây anh sắp phải giã biệt cuộc đời.
– Với Nhĩ, sự thức tỉnh này còn xen lẫn cả với niềm ân hận và nỗi xót xa.
Câu 3.
– Tác giả đặt Nhĩ, nhân vật của mình vào một hoàn cảnh đặc biệt ngặt nghèo, giáp ranh giữa sự sống và cái chết.
– Nhân vật Nhĩ trong truyện này, tuy là một nhân vật tư tưởng, nhưng dưới ngòi bút của nhà văn, anh đã hiện lên thật cụ thể, chân thực và sinh động.
Câu 4.
– Ở đoạn kết truyện, tác giả đã tập trung miêu tả chân dung và cử chỉ của nhân vật Nhĩ với vẻ rất khác thường, cũng có thể nói là kì quặc.
– Hành động này của Nhĩ có thể được hiểu là anh đang rất nôn nóng thúc giục cậu con trai của mình hãy nhanh chóng lên kẻo lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.
– Đây là ý muốn thức tỉnh mọi người về những cái vòng vèo, chùng chình để nhắn nhủ với người đọc những giá trị đích thực vốn rất giản dị, gần gũi và bền vững.
Câu 5.
– Hình ảnh bãi bồi bên kia sông ngoài ý nghĩa thực còn là vẻ đẹp của đời sống trong những cái thực bình dị, gần gũi, thân thuộc như một bãi bồi, một bến quê nói rộng ra là quê hương xứ sở.
– Những bông hoa bằng lăng cuối mùa màu sắc như đậm hơn, tiếng những tảng đất lở ở bờ sông bên này đổ ụp vào trong giấc ngủ của Nhĩ lúc gần sáng là hai chi tiết gợi ra cho biết sự sống của Nhĩ đã ở vàọ những ngày sau cuối.
– Đứa con trai của Nhĩ sa vào một đám chơi phá cờ thế trên đường gợi ra điều mà Nhĩ gọi là sự vòng vèo, chùng chình trong đời sống con người.
– Hành động và cử chỉ của Nhĩ ở cuối truyện cũng mang ý nghĩa biểu tượng.
Câu 6.
Đoạn văn thể hiện tập trung chủ đề của truyện là đoạn vàn diễn tả những suy nghĩ của Nhĩ khi thấy đứa con ham chơi quên cả việc bố nhờ.
Đoạn văn đã thể hiện sâu sắc chủ đề của truyện: trong cuộc sống, con người thường khó tránh khỏi những điều vòng vèo, chùng chình.
Luyện tập:
Câu 1: Nhận xét về nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của tác giả trong đoạn đầu truyện.
Cảnh vật trong đoạn đầu được miêu tả theo tầm nhìn của Nhĩ. Nó được miêu tả theo trật tự từ gần tới xa tạo nên một không gian vừa sâu vừa rộng: từ những bông bằng lăng ngay gần cửa sổ đến con sông Hồng, rồi vòm trời và sau là bãi bồi bên kia sông. Cảnh được miêu tả bằng những cảm xúc vô cùng tinh tế. Nó như là chắt lọc tất cả những minh mẫn còn sót lại của một con người (hoa như tím hơn, sông như rộng hơn, trời như cao hơn,…). Không gian và cảnh vật hiện ra trước mắt Nhĩ tưởng như gần gũi, quen thuộc nhưng lại mới mẻ và lạ lẫm vô cùng, tưởng như đây là lần đầu tiên Nhĩ cảm nhận được tất cả sự đẹp đẽ và giàu có của nó.
Câu 2: Nêu cảm nghĩ về đoạn văn.
– Vì bệnh tât, Nhĩ không thể tự làm được cái điều mà mình mong muốn. Thế là anh đành phải nhờ đứa con thực hiện thay mình cái khao khát ấy (thay mình qua bên kia sông và đặt chân lên cái bãi phù sa màu mỡ). Nhưng đó chính là lúc mà anh lại gặp phải một bi kịch khác: đứa con không hiểu được khao khát của cha, nên nó đi làm cái việc ấy một cách miễn cưỡng và rồi cuối cùng nó lại bị cuốn hút vào một trò chơi hấp dẫn trên đường đi, làm lỡ mất chuyến đò sang ngang duy nhất trong ngày.
– Đoạn trích nêu trên là một bài học nhân sinh, là một suy luật phổ biến của đời người mà Nhĩ đã nghiệm ra: đời người khó tránh được những lúc vòng vèo hay chùng chình và người ta thường chẳng bao giờ nhiệt tình làm điều mà mình không thích. Đoạn trích vừa gợi ra nỗi buồn, vừa gợi một chút nhói đau của nhân vật Nhĩ, cũng như để lại nhiều suy ngẫm về cách sống cho mỗi chúng ta.