Soạn bài Dấu ngoặc kép
1. Bài tập 1, trang 142 – 143, SGK.
Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trícha) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế nào mà lão xử với tôi như thế này vậy?”b) Kết cục, anh chàng “ hầu cận ông lý” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm. c) “Những ngày thơ ấu” (Nguyên Hồng) chủ yếu là những kỉ niệm đau buồn ,tủi cực của một đứa trẻ sinh ra trong một gia đình bất hòa .d) “Trước năm 1914, họ chỉ những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam- mít” bẩn thỉu, giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn của các quan cai trị nhà ta. Ấy thế mà cuộc chiến tranh vui chơi vừa bùng nổ, thì lập tức họ biến thành những đứa “con yêu”, những người bạn hiền của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, thậm chí của cả các quan toàn quyền lớn, toàn quyền bé nữa. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”e) Nguyễn Du đã thuật lại cảnh Hồ Tôn Hiến nghe đàn :
Nghe càng đắm, ngắm càng sayLạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình
Chỉ cái thứ “mặt sắt” mà “ngây vì tình” ấy quả không lấy gì làm đẹp.
Trả lời:
a) Phần trong dấu ngoặc kép là những câu nói mà lão Hạc tưởng như là con chó vàng muốn nói với lão.
b) Từ ngữ trong dâu ngoặc kép được dùng để chỉ ai ? Tác giả có dụng ý gì khi đặt từ ngừ này trong dâu ngoặc kép như vậy.
c) Từ ngữ em bé là của chú bé Hồng (người nói câu này) hay của một người khác ?
d) Những từ ngữ đứợc đặt trong dâu ngoặc kép có phải của chính tác giả không ? Việc đặt những từ ngữ này trong dấu ngoặc kép thể hiện dụng ý gì của người viết ?
e) Xem (c), (d).
2. Bài tập 2, trang 143, SGK.
Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong những đoạn trích sau và giải thích lí do.a) Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi?Nhà hàng nghe nói bỏ ngay chữ tươi đi .(theo Treo biển )b) Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu.c) Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Ðến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn : cụ thà chết chứ không chịu bán đi một sào..
Trả lời:
a) Đoạn trích này có một dấu hai chấm và hai (cặp) dấu ngoặc kép.
b) Đoạn trích này có một dấu hai chấm và một (cặp) dấu ngoặc kép.
c) Đoạn trích này có một dấu hai chấm và một (cặp) dấu ngoặc kép.
3. Bài tập 3, trang 143, SGK.
Vì sao hai câu sau đây có ý nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ?a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”.b) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.
Trả lời:
Chú ý sự khác biệt giữa tới ngôi thứ nhất (người nói/người viết) và Người (ngôi thứ ba).
4. Bài tập 4, trang 144, SGK.
Viết một đoạn văn thuyết minh ngắn có dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép, giải thích công dụng của các loại dấu này trong đoạn văn đó.
5. Bài tập 5, trang 144, SGK.
Tìm những trường hợp có sử dụng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép trong một bài học ở sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập Một và giải thích công dụng của chúng.
Trả lời:
Chú ý tìm những bài dùng cả ba loại dấu câu (dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm, dấu ngoặc kép).
6. Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:
a) Bố mẹ tôi hào hứng mua cho em gái tôi tất cả những gì cần cho công việc vẽ. Chú Tiến Lê tặng “đồng nghiệp” hẳn một hộp màu ngoại xịn.
(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
b)
Bao nhiêu người thuê viết Tấm tắc ngợi khen tài Hoa tay thảo những nét Như phượng múa, rồng baỵ
(Vũ Đình Liên, Ông đồ)
Trả lời:
a) Trên thực tế, người được gọi là đồng nghiệp ở đây có đúng là đồng nghiệp của người hoạ sĩ không ?
b) Câu Hoa tay thảo những nét – Như phượng múa rồng bay có phải là lời của nhà thơ không ?
.com