I. Tìm hiểu đề và tìm ý
– Đối tượng nghị luận về một ý kiến bàn về văn học rất đa dạng: về văn học, về lí luận văn học, về tác phẩm văn học,…
– Nội dung: khi làm bài văn nghị luận về một ý kiến văn học thường tập trung giải thích, chứng minh, nêu ý nghĩa và tác dụng của ý kiến đó đối với người học.
Luyện tập
Câu 1 (trang 93, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
I. Mở bài
Giới thiệu, dẫn dắt ý kiến của Thạch Lam
II. Thân bài
– Giải thích ý kiến: câu nói của Thạch Lam là một ý kiến hoàn toàn đúng đắn, nó giúp chúng ta thấy rõ hai chức năng cơ bản của văn học là chức năng đói với hiện thực xã hội và chức năng hình thành, bồi dưỡng những tình cảm nhân văn của con người
– Phân tích, chứng minh, bình luận về ý kiến:
+ Văn chương là tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối và tàn ác:
• Văn chương là sự phản ánh thế giới hiện thực một cách chân thực, khách quan. Từ đó, nó có sức mạnh tố cáo, phê phán những hiện tượng xã hội bất công, trái chiều
• Văn chương hướng tới mục đích thay đổi, cải tạo xã hội tốt đẹp hơn, xóa bỏ những cái xấu xa, tàn bạo, bất công
+ Văn chương làm cho lòng người thêm trong sạch và phong phú hơn: văn chương bồi đắp thêm cho con người những thứ tình cảm tốt đẹp, luyện cho ta những tình cảm sẵn có.
– Đánh giá về ý kiến:
+ câu nói đã mở ra một quan niệm mới, đúng đắn, sâu sắc về vai trò, chức năng to lớn và quan trọng của văn chương đối với mỗi người
+ câu nói đặt ra yêu cầu to lớn đối với nhà văn trong quá trình sáng tạo tác phẩm văn học
III. Kết bài
Khái quát vấn đề nghị luận và nêu suy nghĩ của bản thân
Câu 2 (trang 93, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
I. Mở bài
– Giới thiệu khái quát về tác giả Tố Hữu
– Trích dẫn nhận định của nhà phên bình Hoài Thanh
II. Thân bài
– Giải thích ý kiến:
+ Thơ Tố Hữu chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố: gia đình, quê hương, thời đại,…
+ Song, ý kiến của Hoài Thanh nhấn mạnh “thái độ toàn tâm, toàn ý với cách mạng” là yếu tố hàng đầu dẫn tới thành công của thơ Tố Hữu
– Phân tích, chứng mình, bình luận ý kiến:
+ Thơ Tố Hữu thể hiện những tình cảm lớn, lẽ sống lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng
+ Chặng đường thơ của Tố Hữu gắn bó sâu sắc với chặng đượng lịch sử của dân tộc
+ Thơ tố hữu là tấm gương trong sáng phản chiếu tâm hồn một người chiến sĩ cách mạng suốt đời phấn đấu hi sinh vì tương lai dân tộc, cuộc sống hạnh phúc của con người
+ Thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc
– Đánh giá lại ý kiến: Ý kiến của Hoài Thanh phù hợp với thực tế sáng tác của Tố Hữu, phù hợp với lí luận sáng tác thơ ca.
III. Kết bài
– Khái quát vấn đề nghị luận
– Suy nghĩ của bản thân về sự nghiệp sáng tác của Tố Hữu