Bài 1 (trang 111 sgk ngữ văn 11 tập 2):
* Đặc trưng của kịch:
– Tái hiện xung đột trong cuộc sống thông qua diến biến của cốt truyện kịch, qua lời thoại, hành động nhân vật kịch
* Các tiểu loại kịch:
– Xét về mặt nội dung, ý nghĩa xung đột: bi kịch, hài kịch, chính kịch
– Xét theo hình thức ngôn ngữ: kịch nói, kịch thơ, ca kịch
* Yêu cầu về đọc kịch bản văn học:
– Đọc kĩ phần giới thiệu, tiểu dẫn, hiểu biết về tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh ra đời, vị trí đoạn trích
– Chú ý tới lời thoại của nhân vật (xác định được quan hệ, tính cách nhân vật
– Phân tích hành động kịch (nổi bật xung đột, diễn biến cốt truyện
– Nêu chủ đề tư tưởng, ý nghĩa xã hội của tác phẩm
2. Đặc trưng của văn nghị luận: trình bày trực tiếp tư tưởng, quan điểm, tình cảm về những vấn đề xã hội quan tâm, chứng cứ chân thực và có sức thuyết phục
Phân loại:
– Căn cứ vào nội dung: nghị luận xã hội- chính trị (chính luận), nghị luận văn học
– Căn cứ thời đại: nghị luận dân gian (tục ngữ), nghị luận trung đại (chiếu, hịch, biểu, cáo, tấu…), nghị luận hiện đại (bình giảng, phân tích, phê bình…)
– Yêu cầu khi đọc văn nghị luận
+ Tìm hiểu về tác giả, hoàn cảnh ra đời tác phẩm nghị luận
+ Tìm ra đúng luận điểm, luận cứ, lập luận của tác giả
+ Đánh giá tính đúng đắn, hữu ích của hệ thống luận điểm
+ Tìm hiểu phương pháp lập luận làm sáng tỏ luận điểm
+ Nêu giá trị nội dung tư tưởng, nghệ thuật biểu hiện tác phẩm, rút ra bài học, ảnh hưởng của tác phẩm đối với thực tế
LUYỆN TẬP
Bài 1 (trang 111 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Phân tích xung đột kịch trong đoạn trích Tình yêu và thù hận
– Xung đột kịch là sự va chạm gay gắt giữa những lực lượng đối địch, những quan điểm thái độ khác nhau trước một vấn đề… xung đột có thể diễn ra ngay trong lòng người
– Trong vở kịch Rô-mê-ô Giu-li- ét có xung đột giữa tình yêu nam nữ, thanh niên với mối thù hận giữa hai họ, xung đột ấy căng thẳng, khốc liệt dẫn tới kết cục bi thảm
– Xung đột đỉnh điểm nằm ở phần cả hai họ xung đột và cản trở tình yêu mới bắt đầu tha thiết của Rô-mê-ô và Giu-li-ét.
Bài 2 (trang 111 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Lập luận trong văn bản Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác:
– Trong tác phẩm này Ăng-ghen đã sử dụng sáng tạo nghệ thuật so sánh tầng bậc nhằm làm nổi bật cống hiến vĩ đại của Mác với sự tiến bộ của nhân loại
– Trong hệ thống luận điểm rõ ràng, quan hệ chặt chẽ với nhau
+ Thông báo chính xác ngày giờ, thời điểm qua đời của Mác
+ Đánh giá sự nghiệp của ông: tìm ra quy luật phát triển của xã hội, phát hiện ra giá trị thặng dư, phát hiện ra quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản