Soạn văn lớp 11: Ôn tập phần làm văn lớp 11 học kì 2
Câu 1: Lập bảng thống kê, phân loại các bài học phần làm văn trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 11:
Học kì 1
Học kì 2
– Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận
– Thao tác lập luận phân tích
– Luyện tập thao tác lập luận phân tích
– Thao tác lập luận so sánh
– Luyện tập thao tác lập luận so sánh
– Luyện tập vận dụng c kết hợp các thao tác lập luận phân tích và so sánh
– Phong cách ngôn ngữ báo chí
– Bản tin
– Luyện tập viết bản tin
– Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
– Luyện tập Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
– Thao tác lập luận bác bỏ
– Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ
– Tiểu sử tóm tắt
– Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt
– Thao tác lập luận bình luận
– Luyện tập thao tác lập luận bình luận
– Phong cách ngôn ngữ chính luận
– Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
– Tóm tắt văn bản nghị luận
– Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
– Ôn tập phần làm văn
Câu 2 + 3 + 4:
Thao tác
Nội dung
Yêu cầu và cách làm
So sánh
So sánh để tìm ra những điểm giống và khác nhau giữa hai hay nhiều đối tượng.
Đặt đối tượng so sánh trên cùng một bình diện. Đánh giá trên cùng một tiêu chí.
Nêu rõ quan điểm của người viết.
Phân tích
Chia tách, tháo gỡ một vấn đề thành những vấn đề nhỏ, để chỉ ra bản chất của chúng.
Phân tích để thấy được bản chất sự việc.
Bác bỏ
Dùng lí lẽ, dẫn chứng để phê phán, gạt bỏ những quan điểm và ý kiến sai lệch. Từ đó nêu ý kiến đúng, thuyết phcụ người đọc, người nghe.
Bác bỏ luận điểm, luận cứ.
Phan tích chỉ ra cái sai.
Diễn đạt rành mạch, rõ ràng.
Bình luận
Đề xuất ý kiến thuyết phục người đọc, người nghe đồng tình với nhận xét đánh giá của mình về đời sống hoặc văn học.
Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề bàn luận.
Đề xuất được những ý kiến đúng.
Nêu ý nghĩa, tác dụng của vấn đề.
Tóm tắt văn bản
Trình bày ngắn gọn nội dung của văn bản gốc theo một mục đích nào đó.
Đọc kĩ văn bản gốc. Lựa chọn ý phù hợp với mục đích tóm tắt.
Tìm cách diễn đạt lại luận điểm.
Viết tiểu sử tóm tắt
Văn bản chính xác cụ thể về cuộc đời, sự nghiệp và quá trình sống của người được giới thiệu.
Nguồn gốc
Quá trình sống
Sự nghiệp
Những đóng góp
Câu 1: Trong văn bản Về luân lí xã hội ở nước ta Phan Châu Trinh vận dụng chủ yếu các thao tác lập luận:
– Thao tác lập luận bác bỏ
– Thao tác lập luận phân tích
– Thao tác lập luận bình luận
Câu 2: Khi phân tích nội dung câu danh ngôn “Thất bại là mẹ thành công” các em có thể tiến hành theo trình tự:
– Phân tích những lí do để người ta có câu nói đó:
+ Mỗi lần thất bại người ta rút ra được những bài hoc kinh nghiệm quý giá.
+ Thất bại mà không nản chí cũng là một cách rèn luyện bản lĩnh cho con người.
+ Từ thất bại mà người ta có thể nảy sinh những ý tưởng, cách thức hoàn thành công việc tốt hơn dự định ban đầu.
– Dựa vào dẫn chứng trong đời sống thực tế để chứng minh những lí do đã nêu ở trên.
– Trong quá trình phân tích có thể lồng vào thao tác bác bỏ quan niệm sai lầm (sợ thất bại nên không dám làm hoặc bi quan chán nản khi thất bại, không biết rút ra bài học sau mỗi lần thất bại …)
Câu 3: Phân tích tác dụng của việc vận dụng thao tác lập luận bác bỏ trong đoạn trích (Trích ở phần luyện tập trong bài học).
– Tác giả bác bỏ hạng người không biết sợ cái gì trên đời này. Đấy là quỷ chứ đâu phải là người. Loại người này rất hiếm, thực ra không có.
– Tác giả bác bỏ loại người thứ hai: “loại người sau đây thì chắc chắn không ít: sợ rất nhiều thứ nhất là quyền thế và đồng tiền. Nhưng đối với cái tài, cái thiên lương thì lại không biết sợ, thậm chí sẵn sàng lăng mạ giày xéo. Đấy là hạng người hèn hạ nhất, thô bỉ nhất, đồi bại nhất”.