Thời gian: “Thời gian qua kẽ tay… hai giếng nước”. (Văn Cao, Lá, NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1998) Từ thông điệp mà Văn Cao muốn gửi tới chúng ta qua bài thơ Thời gian đến những suy cảm của anh (chị) vể thời gian và cuộc sống

Đề bài:

THỜI GIAN

Thời gian qua kẽ tay

Làm khô những chiếc lá

Kỉ niệm trong tôi

Rơi

như tiếng sỏi

trong lòng giếng cạn

Riêng những câu thơ

còn xanh

Riêng những hài hát

còn xanh

Và đôi mắt em

như hai giếng nước.

(Văn Cao, Lá, NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1998) Từ thông điệp mà Văn Cao muốn gửi tới chúng ta qua bài thơ Thời gian đến những suy cảm của anh (chị) vể thời gian và cuộc sống.

HƯỚNG DẪN

A. Về kĩ năng:

– Có kĩ năng làm văn tốt: bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ, diễn đạt trong sáng, giàu hình ảnh và sức biểu cảm, không mắc lỗi chính tả.

– Đây là một đề văn bàn về vấn đề xã hội trên cơ sở ý nghĩa của một tác phẩm văn học, người viết có thể vận dụng nhiều phương thức biểu đạt, nhiều thao tác nghị luận khác nhau miễn là hợp lí, có sức thuyết phục.

B. Về kiến thức:

1. Thông điệp Văn Cao muôn gửi tới chúng ta qua bài thơ Thời gian

– Thời gian không vô hình, thời gian là khôi vật chất có thể cân, đong, đo đếm được, nó trôi chảy nhẹ nhàng lặng lẽ, ta có thể cảm nhận được qua “kẽ tay”.

– Thời gian vô cùng nghiệt ngã, thời gian có thể làm biến đổi tất cả, làm cho cuộc đời và kỉ niệm của con người tàn tạ, thậm chí bị xóa nhòa, đi vào cát bụi, rơi vào quên lãng: Thời gian qua kẽ tay / làm khô những chiếc lá / Ki niệm trong tôi / Rơi / như tiếng sỏi / trong lòng giểng cạn.

– Riêng thơ, nhạc và tình yêu (cái đẹp của cuộc sống) thì bất chấp thời gian, vượt qua quy luật của thời gian, ở lại với đời “xanh” mãi mãi: Riêng những câu thơ / còn xanh / Riêng những bài hát / còn xanh / Và đôi mắt em / như hai giếng nước.

Bài thơ ngắn, hình tượng ẩn dụ có sức khái quát cao thể hiện quan niệm sâu sắc về thời gian của nghệ sĩ Văn Cao: Thời gian làm khô chiếc lá đời người nhưng lại làm tươi xanh chiếc lá thơ, chiếc lá nhạc, chiếc lá tình yêu.

Bài thơ giúp ta hiểu hơn về quan niệm thời gian, đồng thời hiểu thêm giá trị của Cái Đẹp qua những vần thơ chan chứa tình yêu cuộc sông của người nghệ sĩ đa tài.

2. Những suy cảm của bản thân về thời gian và cuộc sống:

Mỗi người có cách cảm nhận, suy nghĩ khác nhau về thời gian và cuộc sống, song cần thể hiện được những ý cơ bản sau:

– Con người sông trong thời gian, sông cùng thời gian, không có cuộc sống nào không có quan hệ với thời gian. Có người chạy đua với thời gian, sống tích cực chói chang, có người bị thời gian bỏ mặc, sống mỏi mòn vô nghĩa (dẫn chứng).

– Tốc độ dòng thời gian trôi đi trong không gian sống của chúng ta là luôn như nhau, nhưng mỗi người, mỗi lúc lại có các cảm giác và cảm nhận khác nhau là do tâm thế và tinh thần của mỗi người, do những hoàn cảnh và tác động khác nhau từ môi trường sông.

Ví dụ:

+ Marcel Proust cảm nhận: “Một giờ không phải một giờ, đó là một chiếc bình đầy hương vị, âm thanh, dự kiến và hoàn cảnh”.

+ Jorge Luis Borges lại thấy: “Thời gian là một ngọn lửa thiêu đốt ta. Nhưng chính ta là ngọn lửa”.

+ Nhà thơ Đoàn Phú Tứ cho rằng: “Hương thời gian thanh thanh, màu thời gian tím ngát”.

+ Nhà văn Vũ Tú Nam: “Thời gian – Thời gian vô cùng và hữu hạn / “Miếng da lừa” dài ngắn được bao lâu”.

– Thời gian là thứ tài sản mà ai cũng được chia đều. Thời gian là thức chúng ta không thể thêm bớt và khi đã mất đi chúng ta không thể nào tìm lại được. Bởi vậy, chúng ta phải ý thức được giá trị của thời gian, biết quý trọng thời gian để sống mỗi giây, mỗi phút đều có ý nghĩa. Và nếu ta biết chấp nhận quy luật của thời gian, làm chủ được thời gian, ta sẽ làm chủ được cuộc sống, ta sẽ sáng tạo ra Cái Đẹp trường tồn cùng thời gian.

+ “Đừng đi qua thời gian mà không để lại dấu vết.” (Cantauzene)

+ “Đừng phung phí thời gian vì chất liệu của cuộc sống được làm bằng thời gian” (Franklin)

+ “Điều quan trọng không phải chúng ta sống được bao lâu mà chúng ta phải sống như thế nào.” (Bailey)

+ “Người nào có thể làm mỗi giây phút đều tràn ngập một nội dung sâu sắc thì người đó sẽ kéo dài vô tận cuộc đời mình. ” (I. Cuốcxơ)    

– Trong thời đại ngày nay, con người luôn bận rộn. Quản lí thời gian là một trong những kĩ năng cần thiết. Con người cần phải biết sử dụng thời gian hợp lí, có phương pháp cân bằng thời gian cho công việc, cho nghỉ ngơi giải trí và cho gia đình…