Top 17 địa điểm du lịch hấp dẫn nhất ở Hàn Quốc bạn nên trải nghiệm

0

Hàn Quốc là một đất nước hiện đại và năng động ở châu Á, không chỉ nổi tiếng bởi những bộ phim truyền hình hấp dẫn cùng dàn diễn viên trẻ đẹp lung linh, bởi món kim chi đặc trưng xứ sở, bởi những nhóm nhạc trẻ KPOP đang thịnh hành, bởi những chai rượu soju uống bên các quán vỉa hè nghi ngút khói,… Hàn Quốc còn nổi tiếng bởi những địa điểm du lịch đẹp mê hồn làm say đắm lòng người mà nếu ai đã từng một lần đặt chân đến thì đều muốn trở lại. Hãy cùng Review.tip.edu.vn điểm danh những địa điểm như thế và tìm hiểu vì sao chúng lại có sức hấp dẫn với du khách đến như vậy nhé.

Thành phố Seoul

Seoul là thủ đô của Hàn Quốc rất rộng lớn và phát triển được biết đến với vẻ hiện đại xen lẫn với những nét cổ điển và được mệnh danh là điểm đến du lịch hấp dẫn nhất Hàn Quốc. Thành phố với những cảnh quan thiên nhiên đa dạng để chiêm ngưỡng, những địa điểm hấp dẫn để đến thăm như: các cung điện cổ xưa, chợ truyền thống, các khu trung tâm thương mại sầm uất, khu vui chơi giải trí hoành tráng…
Đến với Seoul, du khách có rất nhiều lựa chọn đến nỗi mà mình không biết phải bắt đầu hành trình tham quan từ đâu. Để có thời gian thư giãn nhiều nhất, du khách có thể đi xe bus tùy theo các lộ trình.


Nếu bạn đang có ý định đi Seoul, đừng bỏ qua những điểm đến khó quên sau:


  • Ngôi làng cổ Bukchon Hanok tuyệt đẹp với những quán trà theo phong cách Hàn Quốc và viện bảo tàng ngoài trời.
  • Câu lạc bộ đêm Octagon sôi động cực chất và hoành tráng.
  • Viện bảo tàng đồ nội thất Hàn Quốc với hơn 2000 món đồ cổ và mô hình nhà truyền thống.
  • Cung điện hoàng gia nổi tiếng Gyeongbok với nhiều phong tục và kiến trúc truyền thống Hàn Quốc
  • Lắng đọng suy tư khi đi dọc con suối nước nóng dài gần 6 km Cheonggyecheon
  • Thưởng thức các món ăn ngon truyền thống ở Nhà hàng Hàn Quốc
  • Đi chợ Namdaemun để thỏa mãn nhu cầu mua sắm của bạn.
Thủ đô Seoul - điểm đến du lịch hấp dẫn nhất Hàn Quốc
Thủ đô Seoul – điểm đến du lịch hấp dẫn nhất Hàn Quốc
Du lịch thủ đô Seoul

Nami – Hòn đảo tình yêu

Đảo Nami
là một trong những điểm du lịch hấp dẫn ở Hàn Quốc dành cho du khách bởi cả bốn
mùa, đảo đều có những vẻ đẹp riêng khiến cho bạn phải ngây ngất. Đảo Nami nằm ở
khu vực giữa của sông Bắc Hàn có hình bán nguyệt đặc sắc. Từ trên cao nhìn
xuống Nami giống như một chiếc thuyền lá nổi bật trên dòng sông dài. Ở trung
tâm của đảo có một bãi cỏ xanh mướt với diện tích 260.000 m2 được
bao quanh bởi thảm thực vật gồm cây hạt dẻ và cây bạch dương.

Ngoài ra, trong
khuôn viên đảo còn có vườn bách thú, vườn bách thảo, khu vui chơi giải trí hấp
dẫn.

Cả bốn
mùa, đảo Nami đều mang những vẻ đẹp rực rỡ riêng, thu hút du khách tới khám
phá. Đặc biệt vào mùa thu và mùa đông, số lượng khách du lịch đến Nami đông
nhất. Đây cũng là hai mùa đẹp nhất ở Nami. Khung cảnh thiên nhiên có sự chuyển
mình rất lớn, tái hiện hoàn toàn những hình ảnh lãng mạn của bộ phim Hàn Quốc
nổi tiếng “Bản tình ca mùa đông”.

Con đường lá vàng đẹp đến mê hồn trên đảo Nami
Con đường lá vàng đẹp đến mê hồn trên đảo Nami
Đảo Nami

Jeju – Hòn đảo hòa bình

Được
mệnh danh là ‘hòn đảo của hòa bình”, đảo Jejuđịa điểm du lịch hấp dẫn tại
Hàn Quốc
khiến khách du lịch say đắm bởi nét đẹp bình lặng, hoang sơ nhưng
không kém phần quyến rũ. Đến đây rồi, bạn sẽ phải trầm trồ trước sự kì diệu của
tạo hóa. Mùa xuân đến sớm nhất tại Hàn Quốc chính là đảo Jeju. Du khách tới đây
vào thời điểm cuối tháng 2 sẽ ngẩn ngơ trước những luống hoa vàng tươi của
những bông cải nở rộ kéo dài cho tới tháng 4 – tháng diễn ra lễ hội hoa cải.
Ngoài ra, du khách có thể đi tản bộ trên con đường Olle nổi tiếng quanh co, hai
bên là hai hàng cây xanh khiến cho tâm hồn như lắng lại, rũ bỏ hết mọi ưu
phiền.

Nếu bạn yêu thích văn hóa trà của Hàn Quốc thì Bảo tàng trà xanh O’Sulloc
là địa điểm bạn khó có thể bỏ qua. Những bãi biển của đảo Jeju cũng đẹp tuyệt
vời. Du khách có thể tắm biển tùy thích hoặc ngắm biển từ trên cao khi leo lên
ngọn núi cao nhất Hàn Quốc, đó là núi Hallasan – một ngọn núi lửa hình khiên đã
không còn hoạt động cao đến 1950 m so với mực nước biển. Sẽ rất lãng mạn nếu
như du khách có cơ hội được ngắm hoa đỗ quyên xinh đẹp trên đỉnh núi vào mùa
xuân, lá vàng rơi lác đác khi thu đến và tuyết phủ trắng xóa báo hiệu mùa đông
sắp qua.

Hòn đảo Jeju xinh đẹp hấp dẫn khách du lịch
Hòn đảo Jeju xinh đẹp hấp dẫn khách du lịch

Seomyeon – Trung tâm mua sắm sầm uất

Khu trung
tâm Seomyeon
là điểm đến không thể thiếu trong hành trình du lịch thành phố
Busan tại Hàn Quốc của bạn bởi đây cũng chính là một trong những địa điểm du
lịch hấp dẫn nhất
. Nó có thể đáp ứng nhu cầu mua sắm, tham quan và khám phá vẻ
đẹp hiện đại, nhộn nhịp của Busan. Seomyeon còn là điểm gặp gỡ của hai tuyến tàu
điện ngầm và toàn bộ dãy phố gồm các cửa hàng buôn bán nằm san sát nhau. Không
chỉ nổi tiếng là thiên đường dành cho phái đẹp mua sắm, tới đây, bạn còn được
thỏa mãn sở thích ăn uống của mình nữa. Có rất nhiều quán xá, cửa hàng từ sang
trọng đến đường phố, từ món ăn truyền thống đến hiện đại, điều bạn cần lo là
hầu bao và dạ dày của mình để có thể thưởng thức được tất cả.
Khu trung tâm Seomyeon
Khu trung tâm Seomyeon
Rất nhiều cửa hàng đồ ăn ngon đang chờ đón bạn ở trung tâm Seomyeon
Rất nhiều cửa hàng đồ ăn ngon đang chờ đón bạn ở trung tâm Seomyeon

Tháp Woobang

Với độ cao 202 m và 312 m so với mực nước biển, tháp Woobang đã
từng được coi là tháp cao nhất ở Châu Á và là điểm du lịch hấp dẫn không thể bỏ qua của
du khách khi đến thành phố Daegu. Một quầy rượu sang trọng và một nhà hàng bao
quanh chân tháp để du khách đến đây có thể vừa thưởng thức những món ăn ngon,
vừa có thể ngắm nhìn khung cảnh của toàn thành phố. Phong cảnh xung quanh tháp
cũng rất đẹp với rất nhiều hoa xung quanh một thác nước cao. Vào mỗi mùa khác
nhau, nơi đây lại có các hoạt động vui chơi giải trí khác nhau phục vu khách du
lịch. Đến đây vào mùa đông, bạn có thể tham gia trò chơi trượt tuyết, thăm lễ
hội hoa vào mùa xuân; vào mùa hè và mùa thu có các hoạt động vui chơi, biểu
diễn và triển lãm nghệ thuật rất thu hút.
Tháp Woobang
Tháp Woobang
Tháp Woobang nổi bật trong đêm
Tháp Woobang nổi bật trong đêm

Núi Palgongsan

Núi Palgongsan là ngọn núi nằm ở đông bắc thành phố Daegu, cách
trung tâm thương mại khoảng 20 km. Đây là một địa điểm du lịch tuyệt vời không chỉ dành
riêng cho những người yêu thích leo núi mà còn là nơi thu hút nhiều tín đồ phật
giáo. Ngọn núi mang trong mình vẻ đẹp thiên nhiên lí tưởng giúp người ta có thể
trải nghiệm những cảm giác thật tuyệt vời khi được đặt chân và hít thở không
khí nơi đây.

Con đường đến với núi Palgongsan cũng là một địa điểm được nhiều
bạn trẻ săn đón và chụp hình với những hàng cây rợp bóng. Con đường lá đỏ và lá
vàng được xem là nơi có quang cảnh mùa thu tuyệt đẹp, diễm lệ dưới chân núi. Núi
Palgongsan
cũng thu hút rất nhiều các vận động viên leo núi hay yêu thích những
trò chơi vận động. Nơi đây còn có rất nhiều đỉnh núi để mọi người chinh phục.
Từ trên cao, du khách sẽ cảm nhận được sự hùng vĩ của đất nước cũng như vẻ đẹp
khi đứng gần với bầu trời trên cao. Bạn sẽ có cảm giác chinh phục được rất
nhiều thứ khi đặt chân lên đỉnh núi

Con đường mùa thu dưới chân núi Palgongsan
Con đường mùa thu dưới chân núi Palgongsan
Núi Palgongsan – địa điểm du lịch tuyệt vời không chỉ dành riêng cho những người yêu thích leo núi mà còn là nơi thu hút nhiều tín đồ phật giáo

Chùa Boemoesa cổ kính

Chùa
Boemoesa
tọa lạc ở phía đông núi Geumjeongsan, là một trong những ngôi chùa
quan trọng của đạo Phật ở Hàn Quốc, được coi là di sản quốc gia và tất nhiên
cũng nằm trong danh sách những điểm du lịch hấp dẫn của đất nước này. Chùa do nhà
sư Ui Sang đứng ra xây dựng cách đây 1300 năm. Ngôi chùa đã bị phá hủy vào năm
1592 trong cuộc chiến tranh Nhật Bản xâm lược Hàn Quốc nhưng được tái tạo lại
năm 1713 và được bảo tồn cho đến ngày nay. Chùa Boemoesa rộng lớn với kiến trúc
vững chãi, được thiết kế như một đài tưởng niệm gồm 4 cột chính, 7 chái nhà, 3
cổng và 11 tu viện. Không gian ở đây mát mẻ, trong lành và là nơi dừng chân lý
tưởng cho du khách, nhất là vào mùa hè.
Chùa Boemoesa
Chùa Boemoesa
Không gian ở đây mát mẻ, trong lành và là nơi dừng chân lý tưởng cho du khách, nhất là vào mùa hè.
Không gian ở đây mát mẻ, trong lành và là nơi dừng chân lý tưởng cho du khách, nhất là vào mùa hè.

Suối nước nóng ở Yuseong

Suối
nước nóng ở Yuseong
là một trong những địa điểm du lịch hấp nhất tại Hàn Quốc.
Con suối này nằm dọc theo con đường bao quanh hồ chứa nước Daecheongho với
nhiệt độ nước từ 52c- 56 độ C có chứa nhiều natri, clo và axit xilic có lợi cho
sức khỏe tạo tinh thần sảng khoái. Sử sách đã ghi lại rằng Yuseong đã từng là
nơi ẩn náu của các ông vua triều đại Chosun. Ngày nay, nơi đây thu hút tới hơn
20 triệu khách du lịch với hàng trăm nhà khách và khách sạn được xây dựng.
Suối nước nóng ở Yuseong
Suối nước nóng ở Yuseong
Suối nước nóng ở Yuseong đón tới hơn 20 triệu lượt khách du lịch mỗi năm
Suối nước nóng ở Yuseong đón tới hơn 20 triệu lượt khách du lịch mỗi năm

Busan – Thành phố cảng tuyệt đẹp

Busan nằm ở
phía đông nam của Seoul và cách thủ đô 400 km. Đây là một địa điểm du lịch hấp
dẫn ở Hàn Quốc
, mang lại cho du khách những kì nghỉ trọn vẹn với
quang cảnh thiên nhiên tuyệt vời, khí hậu tốt, văn hóa đa dạng phong phú và
dịch vụ du lịch khá hoàn hảo. Về phương tiện vận chuyển và giao thông, Busan
được xem là một trong những thành phố có điều kiện về giao thông tốt nhất Hàn
Quốc. Có sân bay quốc tế Gimhae, hệ thống tàu điện ngầm tiện lợi, hệ thống tàu
phà phát triển,… khiến cho thành phố cảng trở nên sầm uất nhưng vẫn giữ được vẻ
đẹp yên ả, thanh thoáng với sóng gió khoáng đạt từ biển cả. Nơi đây đã được
chọn là nơi tổ chức Đại hội thể thao châu Á 2002 và sắp tới sẽ đăng cai Thế vận
hội Mùa hè năm 2020.

Là thành phố
cảng, nơi đây được ví như “cửa ngõ” của Hàn Quốc với những hoạt động thương mại
hàng hải vô cùng phát triển. Những chợ cá cũng là đặc trưng nổi bật của thành
phố Busan
. Nơi đây còn được đánh giá là ‘thủ đô mùa hè của Hàn Quốc” bởi số
lượng bãi tắm đẹp nhất nhì ở đây, trong đó có bãi biển nổi tiếng Haeundae. Một
trong những hoạt động văn hóa nổi bật hàng năm được tổ chức tại thành phố biển
này chính là “Liên hoan phim quốc tế Busan” thu hút không chỉ những ngôi sao ca
nhạc, điện ảnh hàng đầu của xứ sở này mà
còn rất đông khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới đổ về thành phố này.

Toàn cảnh thành phố Busan
Toàn cảnh thành phố Busan

Thành phố Deagu

Deagu
thành phố lớn thứ 3 của Hàn Quốc và cũng là một trong những điểm du lịch nổi
tiếng nhất
của đất nước kim chi này. Đây là một thành phố rất hiện đại với rất
nhiều những tòa nhà lộng lẫy. Tuy nhiên, chỉ cần vào trong những con ngõ nhỏ là
du khách sẽ cảm nhận được những không gian yên bình đến khó tả. Thời điểm lí
tưởng nhất để du khách đến du lịch Daegu vào khoảng từ tháng 9 đến tháng 11.
Thời điểm này chính là mùa thu mát mẻ, dễ chịu rất thích hợp cho những hành
trình khám phá của du khách. Ngoài ra, mùa đông cũng là thời điểm tuyệt vời nếu
du khách muốn trải nghiệm những hoạt động thể thao cùng với tuyết.

Nơi đây sở hữu rất nhiều đỉnh núi cao và được ví như một thánh địa
của Phật giáo. Ngoài ra, bạn còn có thể tham gia vào những trò chơi hấp dẫn tại
công viên Bongmu nằm ở ngay lối vào núi. Thêm một địa điểm hấp dẫn nữa của
thành phố này chính là tháp Woobang – tháp cao nhất của châu Á. Đến đây, bạn có
thể chiêm ngưỡng toàn khung cảnh của thành phố Daegu từ trên cao và thưởng thức
những món ăn ngon tại nhà hàng hoặc nhâm nhi những ly rượu tại quầy rượu dưới
chân tháp. Không những được biết đến là thành phố lịch sử, Daegu còn nổi tiếng
với nhiều những con phố mua sắm với những hãng thời trang hàng đầu thế giới.
Hàng năm những con phố này đều diễn ra những lễ hội thời trang và nếu bạn đến
đúng dịp thì sẽ có cơ hội mua sắm thả ga với nhiều mặt hàng giảm giá.

Vẻ đẹp hút hồn của sân vận động Deagu trong ánh đèn
Vẻ đẹp hút hồn của sân vận động Deagu trong ánh đèn

Khu làng cổ Hàn Quốc

Nằm ở ngoại
ô Seoul, khu làng cổ Hàn Quốc được phục chế và giữ nguyên vẹn theo đúng mô hình một ngôi
làng truyền thống của người Hàn Quốc từ thế kỉ 17. Nếu xem phim Hàn Quốc, chắc
chắn bạn sẽ bắt gặp khung cảnh của ngôi làng cổ này, đây cũng là phim trường
cho rất nhiều bộ phim nổi tiếng (Nàng Đê Chang Kưm). Vào ngôi làng này, bạn sẽ
dễ dàng biết được cách sống và bài trí nhà cửa của người Hàn Quốc, chiêm ngưỡng
các vũ công trong trang phục truyền thống, biểu diễn đám cưới truyền thống và
các màn nhảy múa hấp dẫn, lạ mắt. Chắc chắn bạn sẽ hoàn toàn bị cuốn hút bởi địa điểm du lịch hấp dẫn này
Toàn cảnh khu làng cổ yên bình của Hàn Quốc
Toàn cảnh khu làng cổ yên bình của Hàn Quốc
Sản phẩm gốm rất đặc trưng của khu làng cổ Hàn Quốc
Sản phẩm gốm rất đặc trưng của khu làng cổ Hàn Quốc

Núi Gyeryongsan

Núi Gyeryongsan
nằm cách Yoseung chỉ khoảng 15 phút đi ô tô. Từ xưa đến nay vẫn được xem là
ngọn núi ngoạn mục nhất của đất nước Hàn Quốc với nhiều thung lũng sâu và phong
cảnh đẹp nên thơ. Đây chính là địa điểm du lịch hấp dẫn với những di khách
thích khám phá và leo núi. Núi Gyeryongsan đã được chọn làm công viên quốc gia
từ năm 1967 và cũng là nơi mà các tín đồ Phật giáo thường hành hương đến các
chùa trong dãy núi này.
Vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng của vườn quốc gia Gyeryongsan
Vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng của vườn quốc gia Gyeryongsan
Thung lũng sâu và đẹp như mơ của núi Gyeryongsan
Thung lũng sâu và đẹp như mơ của núi Gyeryongsan

Bảo tàng Bokcheon

Bảo tàng Bokcheon được nhiều du khách chọn làm điểm tham quan đầu
tiên khi đến với thành phố Busan. Địa điểm du lịch hấp dẫn này được khảo sát và
khai quật hơn 8 lần, có trên 10.000 di vật được tìm thấy đặc biệt là gươm giáo
và các loại vũ khí khác. Bảo tàng Bokcheon trưng bày gần 3000 hiện vật tiêu
biểu được tuyển chọn đã giới thiệu được phần nào cách thức tổ chức chính trị,
quân sự và sự phát triển của xã hội vùng Busan thời xưa. Bảo tàng còn lưu giữ
các thông tin từ việc khai quật các ngôi mộ cổ thời Gaya và Dhila vào thế kỉ 14 – 15. Nhìn những bức tranh, chiếc mũ và những thanh kiếm tuy đã sét rỉ nhưng nét hào hùng lừng lẫy của các vị vua xưa đem đến cho du khách một trải nghiệm rất thú vị.
Bảo tàng Bokcheon
Bảo tàng Bokcheon
Các di vật được trưng bày tại bảo tàng Bokcheon
Các di vật được trưng bày tại bảo tàng Bokcheon

Cung điện Changdeokgung

Changdeokgung là nơi cổ kính nhất trong
5 cung điện tại Seoul,
được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới năm 1997. Nơi đây có kiến trúc
tinh tế hòa quyện với thiên nhiên xung quanh và được ca ngợi như một tác phẩm
tiêu biểu cho kiến trúc Đông Á. Chính vì vậy, cung điện Changdeokgung chính là
một trong những địa điểm du lịch hấp dẫn nhất ở Hàn Quốc. Công trình kiến
trúc này rất ấn tượng trong ánh sáng ban ngày nhưng huyền ảo hơn khi bạn bắt
đầu hành trình du ngoạn dưới ánh trăng nhất là mỗi dịp trăng tròn.

Cung điện Changdeokgung được các vua
dưới triều đại Joseon xây dựng trong thời kì 1935 -1910. Cho đến nay, cung điện
này là nơi có nhiều công trình được bảo tồn nhất trong số các di sản hiện nay. Cung
điện nằm trên tổng diện tích 580.000 mét vuông, ngoài ra còn có nhiều khu vườn
bí mật, chiếm diện tích 120.000 mét vuông. Các tòa nhà được thiết kế và xây
dựng rất gần gũi với thiên nhiên, đem lại bầu không khí trong lành, thoải mái,
dễ chịu. Khuôn viên cung điện là một ví dụ nổi bật của kiến trúc cung điện Viễn
Đông và thiết kế sân vườn, đặc biệt cách bài trí các tòa nhà hòa nhập và hài
hòa với khung cảnh thiên nhiên, phù hợp với địa hình và sự duy trì che phủ của
cây bản địa.

Toàn cảnh cung điện Changdeokgung
Toàn cảnh cung điện Changdeokgung

Khu vui chơi giải trí Everland

Khu vui chơi giải trí Everland dựa vào mô hình Disneyland của Hoa Kỳ là khu vui chơi giải trí hiện đại và hoành tráng nhất Hàn Quốc nằm ở ngoại ô Seoul. Đây thực sự là địa điểm du lịch hấp nhất tại Hàn Quốc dành cho du khách. Khu vui chơi có rất nhiều trò chơi hiện đại dành cho những ai thích cảm giác mạnh.

Khi bạn kết thúc một trò chơi, ngay ở cổng ra, sẽ có hình ảnh chụp lại những khoảnh khắc thăng hoa nhất của chính bạn, đến nỗi chủ nhân của nó nhiều lúc không nhận ra. Nếu không thích, bạn cũng không cần trả tiền để nhận hình về. Còn nếu bạn sợ cảm giác mạnh thì có thể đi dạo đến các vườn hoa rực rỡ màu sắc, thăm khu động vật hoang dã hoặc mua sắm tại các khu cửa hàng lưu niệm.

Khu vui chơi giải trí Everland
Khu vui chơi giải trí Everland

Cung điện Gyeongbokgung

Cung điện Gyeongbokgung là cung điện Hoàng gia đầu tiên được xâydựng trong triều đại Joseon (triều đại phong kiến cuối cùng của Triều Tiên), tọa lạc ở vị trí trung tâm của thủ đô Seoul.Đây là cung điện chính lớn nhất trong Ngũ Cung, đại diện cho quyền lực thống trị của triều đại này với phong thủy: lưng tựa vào núi, mặt nhìn ra biển. Nơi đây đã thực sự hấp dẫn du khách và trở thành một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng nhất Hàn Quốc và cũng chính là công trình tiêu biểu bậc nhất cho kiến trúc cung điện phương Đông. Cung điện Gyeongbokgung sử dụng lối kiến trúc đơn giản với 5 màu cơbản: xanh trắng, đỏ, đen, vàng một cách hài hòa, không hề đối chọi với khung cảnh thiên nhiên nhưng vẫn tạo nên khí thế hùng mạnh của Hoàng quyền.

Du khách tới đây không chỉ được chiêm ngưỡng nét đẹp kiến trúc của cung điện. Điều đặc biệt là tất cả các lính gác ở cung điện đều mặc trang phục truyền thống từ thời phong kiến, tay cầm cờ, oai nghiêm đứng gác trước cửa vào các khu vực. Các cột đá nằm ở sân trước để ghi rõ thứ bậc của các quan đứng xếp hàng đợi vào chầu. Chính điện là nơi đặt ngai vàng của vua. Phía sau ngai vàng màu đỏ là bức tranh vẽ năm ngọn núi, mặt trời và mặt trăng. Bên dưới là đệm ngồi của các quan ngồi chầu sớm. Chiếc đỉnh bằng sứ có tên Sajeongjeon là một vật trang trí trong chính điện đồng thời cũng là di tích lịch sử có niên đại hàng trăm năm.

Cung điện Gyeongbokgung
Cung điện Gyeongbokgung

Leave a comment